अगस्ति तारा
अगस्ति वा कनोपस कराइना तारामण्डलको सबैभन्दा चम्किलो तारा हो र अन्य पृथ्वीबाट देखिने वाले ताराहरुमा बाट अर्को सबभन्दा चम्किलो तारा छ। यो F श्रेणीको तारा छ र यसको रंग सेतो वा पहेंलो-सेतो छ। यसको पृथ्वीबाट प्रतीत हुने चम्किलापन (यानि "सापेक्ष कान्तिमान") -०.७२ मैग्निट्यूड छ जबकि यसको भित्री चम्किलापन (यानि "निरपेक्ष कान्तिमान") -५.५३ नापिन्छ। यो पृथ्वीबाट लगभग ३१० प्रकाश-वर्षको दूरीमा छ।अगस्ति एक दानव तारा छ। यसको द्रव्यमान (मास) हाम्रो सूर्यका द्रव्यमानको ८.५ गुना छ र यसको व्यास (डायामीटर) सौर व्यासको ६५ गुना छ। यसको सतही तापमान ७,३५० कैल्विन छ। यसको प्रकाश भयंकर छ - हाम्रो सूर्यबाट १३,६०० गुना अधिक।
- अगस्तिको नाम अगस्त्य ऋषिमा रखिएको छ किनभनें मानिन्छका यस ताराहरुको अध्ययन गर्ने वाला उनी पहिला ऋषि थिए र उनी पहिला संस्कृत विद्वान थिए जसने यसलाई देखे। खगोलीय गोलामा ताराहरु युगहरुका साथ-साथ हल्लिन्छन् र कुनै स्थानबाट कहिले त हेर्न सकिन्छ र कहिले सकिंदैन। वर्तमान युगमा अगस्ति तारा बिस्तारै उत्तरको तर्फ जाँदैछ। अनुमान लगाइन्छ कि यो विन्ध्याचल पर्वतहरुमा लगभग सन् ५,२०० ईसापूर्वमा र दिल्ली वा कुरुक्षेत्रका आसपासका इलाकामा सन् ३,१०० ई॰पू॰मा नैं देखिन शुरू भयो। यस बाट केहि मानिस अनुमान लाउँछन् ऋषि अगस्त्य विन्ध्य पर्वतहरुलाई पार गरेर दक्षिण भारतमा सन् ४,००० ई॰पू॰का छेउछौमा देखियो होला।
- मध्यकालमा जब पञ्चतन्त्रको अनुवाद फ़ारसीमा गरिएको त त्यसको दुइ नामहरुबाट जानिन्थ्यो - "कलीला-ओ-दम्ना" (کلیله و دمنه, कलीला र दम्ना दुइ पात्रहरुका नाम थिए) र "अनवार-ए-सोहेली" (انوار سهیلی, अर्थ: अगस्तिको प्रकाश)।
Comments
Post a Comment