सौर्यमण्डल(Solar System)

Solar planets.jpg
सौर्यमण्डल एक खगोलिय प्रणाली हो, जसको केन्द्रमा रहेको तारालाई ग्रहहरू तथा उल्का पिण्डहरूले परिक्रमा गर्दछन। सबै भन्दा प्रशिद्ध सौर्यमण्डल त्यो हो जहाँ मानवहरू रहेका छन, पृथ्वी रहेको छ। पृथ्वीले सूर्यको वरिपरि एक अण्डाकार कक्ष, जुन लगभग चक्राकार छ, मा परिक्रमा गर्दछ। अरु ग्रहहरूले पनि सूर्यको वरिपरि अण्डाकार कक्षमा परिक्रमा गर्दछन।

ग्रह

सूर्यको वरिपरि घुम्ने सबैभन्दा ठुला पिण्डहरूलाई ग्रह भनिन्छ। दुरविनका सहायताले गहन खोज गरि ग्रहहरू पत्ता लगाउन मानिसहरूलाई कयौँ वर्ष लागेको थियो। कुनै ठुला ग्रहहरू पत्ता नलागेको धेरै वर्ष भईसक्यो, तर साना पिण्डहरू भने हरेक वर्ष धेरै पत्ता लाग्ने गरेको छ।

यम (प्लुटो) अब ग्रह रहेन

यमलाई ग्रह भनिन थालेको करिब सय वर्ष भईसक्यो। सन २००६ मा खगोलशास्त्रीहरूले यसको सानो आकारका कारण यसलाई ग्रहबाट अबोन्नति गरि फुच्चेग्रह वा सानो-ग्रहको दर्जा दिए। यसो गर्नाको अर्को कारण यसको कक्ष हो, जुन अरु ८ ग्रहहरूको भन्दा निक्कै भिन्न छ।
हाल यम, सेरेस र एरिस समेतलाई फुच्चे-ग्रह वा सानो-ग्रह भनिन्छ।

सौर्यमण्डलिय पिण्डहरूको क्रम

हाम्रो सौर्यमण्डलमा जम्मा ८ ग्रह, ३ साना ग्रह र अन्य ठूला पिण्डहरू सूर्यको परिक्रमा गर्दछन। सूर्यबाट दुरिको आधारमा क्रममा पिण्डहरू यस प्रकार रहेका छन्:
  • बुध
  • शुक्र
  • पृथ्वी
  • मंगल
  • क्षुद्रग्रह पेटी
  • सेरेस
  • बृहस्पति
  • शनि
  • अरूणग्रह
  • बरूण
  • यमग्रह
  • एरिस
  • कुइपर पेटी
  • पुच्छ्रे तारा
अन्य धेरै बस्तुहरूले सूर्यको परिक्रमा गर्दछन र तिनिहरू सबै सौर्यमण्डलकै भाग हुन। उदाहरणको लागि, क्षुद्रग्रह पेटी, एक यस्तो क्षेत्रहो जहाँ धेरै ढुङ्गाहरू छन्। यिनिहरू ग्रहहरू भन्दा निक्कै साना छन्। कतिपय त एक किलोमिटर भन्दा छोटो व्यास भएकापनि छन्।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

आकाशगङ्गा

Image
आकाशगङ्गा एक तारापुञ्ज हो जहाँ हाम्रो सौर्यमण्डल (पृथ्वी समेत) रहेको छ। यो एक सङ्खाकार (स्पाइरल) तारापुञ्ज हो। यसको मुख्य चक्काको व्यास करिव ८०,००० देखि १ लाख प्रकाशवर्ष छ भने परिधि २,५०,००० देखि ३,००,००० प्रकाशवर्ष छ। ब्रम्हाण्ड मा अबलोकन गर्न सकिने अरबौं तारापुञ्जहरू मध्येको एक हो आकाशगङ्गा। (Coma Berenicesतारापुञ्जमा रहेको NGC 4414 नामको चक्राकार आकाशगंगा, यसको व्यास करिब ५५,००० प्रकाशवर्षरहेको अनुमान गरिएको यो तारापुञ्ज करिब ६०,००,००,००० प्रकाशवर्ष टाढा रहेको छ|) इतिहास= आकाशगङ्गाको आयु ठम्याउन निक्कै कठिन छ, तापनि यस पुञ्जको सबै भन्दा पुरानो ताराको आयु अन्दाजि करिव १३.६ अर्ब वर्ष छ जुन लगभग यस तारापुञ्जकै आयु समान छ। तारापुञ्ज गर्भ Main article: तारापुञ्ज गर्भ धनुराशि तिरको पुञ्जगर्भ। धनु (राशि)का मुख्य ताराहरू रातो देखाईएका छन तारापुञ्जिय चक्का, जुन गर्भबाट बाहिरतिर उठेको छ, को व्यास करिब ७० हजार देखि एक लाख प्रकाशवर्ष लामो छ।  सूर्य देखि पुञ्जगर्भ सम्मेको दुरी करिव २६,००० ± १४०० प्रकाशवर्ष लामो रहेको अनुमान छ। तारापुञ्जको गर्भमा ध...
Read more

GRAIL Mission Returns First Video of Moon's Far Side

Maria Zuber: I'm Maria Zuber, Principal Investigator of NASA's GRAIL mission. GRAIL is the first planetary robotic mission that includes an imaging experiment that's devoted entirely to education and outreach, called the MoonKAM system. This video clip was made by Ebb as it flew above the surface of the moon that we don't see from Earth, from the north pole towards the south pole. The far side of the moon is extremely rugged. The surface also contains many impact craters, which are preserved features from asteroids that hit the moon's surface after it formed. The MoonKAM investigation will begin in March, when middle school students will have the opportunity to target interesting areas of the moon that they want to study. So stay tuned! ( मारिया Zuber : मैं मारिया Zuber , नासा कंघी बनानेवाले की रेती मिशन के प्रधान अन्वेषक हूँ . कंघी बनानेवाले की रेती पहले ग्रहों रोबोट मिशन है कि एक इमेजिंग प्रयोग है कि पूरी तरह से शिक्षा और...
Read more

NASA Readies New Type of Earth-Observing Satellite for Launch

Image
NASA is planning an Oct. 27 launch of the first Earth-observing satellite to measure both global climate changes and key weather variables. The National Polar-orbiting Operational Environmental Satellite System Preparatory Project (NPP) is the first mission designed to collect critical data to improve weather forecasts in the short-term and increase our understanding of long-term climate change. NPP continues observations of Earth from space that NASA has pioneered for more than 40 years. NPP's five science instruments, including four new state-of-the-art sensors, will provide scientists with data to extend more than 30 key long-term datasets. These records, which range from the ozone layer and land cover to atmospheric temperatures and ice cover, are critical for global change science. "NPP's observations of a wide range of interconnected Earth properties and processes will give us the big picture of how our planet changes," said Jim ...
Read more