अगस्ति तारा


अगस्ति वा कनोपस कराइना तारामण्डलको सबैभन्दा चम्किलो तारा हो र अन्य पृथ्वीबाट देखिने वाले ताराहरुमा बाट अर्को सबभन्दा चम्किलो तारा छ। यो F श्रेणीको तारा छ र यसको रंग सेतो वा पहेंलो-सेतो छ। यसको पृथ्वीबाट प्रतीत हुने चम्किलापन (यानि "सापेक्ष कान्तिमान") -०.७२ मैग्निट्यूड छ जबकि यसको भित्री चम्किलापन (यानि "निरपेक्ष कान्तिमान") -५.५३ नापिन्छ। यो पृथ्वीबाट लगभग ३१० प्रकाश-वर्षको दूरीमा छ।
अगस्तिलाई अंग्रेज़ीमा "कनोपस" (Canopus) र अरबी र फ़ारसीमा "सोहेल" (سهیل) भन्दछन्।
अगस्ति एक दानव तारा छ। यसको द्रव्यमान (मास) हाम्रो सूर्यका द्रव्यमानको ८.५ गुना छ र यसको व्यास (डायामीटर) सौर व्यासको ६५ गुना छ। यसको सतही तापमान ७,३५० कैल्विन छ। यसको प्रकाश भयंकर छ - हाम्रो सूर्यबाट १३,६०० गुना अधिक।
  • अगस्तिको नाम अगस्त्य ऋषिमा रखिएको छ किनभनें मानिन्छका यस ताराहरुको अध्ययन गर्ने वाला उनी पहिला ऋषि थिए र उनी पहिला संस्कृत विद्वान थिए जसने यसलाई देखे। खगोलीय गोलामा ताराहरु युगहरुका साथ-साथ हल्लिन्छन् र कुनै स्थानबाट कहिले त हेर्न सकिन्छ र कहिले सकिंदैन। वर्तमान युगमा अगस्ति तारा बिस्तारै उत्तरको तर्फ जाँदैछ। अनुमान लगाइन्छ कि यो विन्ध्याचल पर्वतहरुमा लगभग सन् ५,२०० ईसापूर्वमा र दिल्ली वा कुरुक्षेत्रका आसपासका इलाकामा सन् ३,१०० ई॰पू॰मा नैं देखिन शुरू भयो। यस बाट केहि मानिस अनुमान लाउँछन् ऋषि अगस्त्य विन्ध्य पर्वतहरुलाई पार गरेर दक्षिण भारतमा सन् ४,००० ई॰पू॰का छेउछौमा देखियो होला।
  • मध्यकालमा जब पञ्चतन्त्रको अनुवाद फ़ारसीमा गरिएको त त्यसको दुइ नामहरुबाट जानिन्थ्यो - "कलीला-ओ-दम्ना" (کلیله و دمنه, कलीला र दम्ना दुइ पात्रहरुका नाम थिए) र "अनवार-ए-सोहेली" (انوار سهیلی, अर्थ: अगस्तिको प्रकाश)।

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

आकाशगङ्गा

Image
आकाशगङ्गा एक तारापुञ्ज हो जहाँ हाम्रो सौर्यमण्डल (पृथ्वी समेत) रहेको छ। यो एक सङ्खाकार (स्पाइरल) तारापुञ्ज हो। यसको मुख्य चक्काको व्यास करिव ८०,००० देखि १ लाख प्रकाशवर्ष छ भने परिधि २,५०,००० देखि ३,००,००० प्रकाशवर्ष छ। ब्रम्हाण्ड मा अबलोकन गर्न सकिने अरबौं तारापुञ्जहरू मध्येको एक हो आकाशगङ्गा। (Coma Berenicesतारापुञ्जमा रहेको NGC 4414 नामको चक्राकार आकाशगंगा, यसको व्यास करिब ५५,००० प्रकाशवर्षरहेको अनुमान गरिएको यो तारापुञ्ज करिब ६०,००,००,००० प्रकाशवर्ष टाढा रहेको छ|) इतिहास= आकाशगङ्गाको आयु ठम्याउन निक्कै कठिन छ, तापनि यस पुञ्जको सबै भन्दा पुरानो ताराको आयु अन्दाजि करिव १३.६ अर्ब वर्ष छ जुन लगभग यस तारापुञ्जकै आयु समान छ। तारापुञ्ज गर्भ Main article: तारापुञ्ज गर्भ धनुराशि तिरको पुञ्जगर्भ। धनु (राशि)का मुख्य ताराहरू रातो देखाईएका छन तारापुञ्जिय चक्का, जुन गर्भबाट बाहिरतिर उठेको छ, को व्यास करिब ७० हजार देखि एक लाख प्रकाशवर्ष लामो छ।  सूर्य देखि पुञ्जगर्भ सम्मेको दुरी करिव २६,००० ± १४०० प्रकाशवर्ष लामो रहेको अनुमान छ। तारापुञ्जको गर्भमा धनुरा
Read more

NASA Readies New Type of Earth-Observing Satellite for Launch

Image
NASA is planning an Oct. 27 launch of the first Earth-observing satellite to measure both global climate changes and key weather variables. The National Polar-orbiting Operational Environmental Satellite System Preparatory Project (NPP) is the first mission designed to collect critical data to improve weather forecasts in the short-term and increase our understanding of long-term climate change. NPP continues observations of Earth from space that NASA has pioneered for more than 40 years. NPP's five science instruments, including four new state-of-the-art sensors, will provide scientists with data to extend more than 30 key long-term datasets. These records, which range from the ozone layer and land cover to atmospheric temperatures and ice cover, are critical for global change science. "NPP's observations of a wide range of interconnected Earth properties and processes will give us the big picture of how our planet changes," said Jim
Read more

GRAIL Mission Returns First Video of Moon's Far Side

Maria Zuber: I'm Maria Zuber, Principal Investigator of NASA's GRAIL mission. GRAIL is the first planetary robotic mission that includes an imaging experiment that's devoted entirely to education and outreach, called the MoonKAM system. This video clip was made by Ebb as it flew above the surface of the moon that we don't see from Earth, from the north pole towards the south pole. The far side of the moon is extremely rugged. The surface also contains many impact craters, which are preserved features from asteroids that hit the moon's surface after it formed. The MoonKAM investigation will begin in March, when middle school students will have the opportunity to target interesting areas of the moon that they want to study. So stay tuned! ( मारिया Zuber : मैं मारिया Zuber , नासा कंघी बनानेवाले की रेती मिशन के प्रधान अन्वेषक हूँ . कंघी बनानेवाले की रेती पहले ग्रहों रोबोट मिशन है कि एक इमेजिंग प्रयोग है कि पूरी तरह से शिक्षा और
Read more